Chính trong cuộc sống gian khổ, chống thiênnhiên, xâm lược kéo dài qua bao đời, hình thành một minh triết dân gian biểu lộ bằng một văn hóa bền vững có nhiều điểm thích hợp với CNXH: sự quan tâm đến nhau (Một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ); tinh thần đoàn kết (Một cây làm chẳng nên non; Ba cây chụm lại nên hòn núi cao); sự hòa thuận trong gia đình (Thuận vợ, thuận chồng tát bể đông cũng cạn); lòng thương người (Thương người như thể thương thân); thái độ coi trọng con người không phân biệt tài sản (Án mày là ai? Ăn mày là ta; Đói cơm rách áo hóa ra ăn mày)… Cái minh triết ấy đã khiến cho nhân dân Việt Nam theo Đảng và CNXH dễ dàng, và hi sinh cho nó như một điều tự nhiên. Nó góp phần tạo nên minh triết xã hội, và không phải bắt nguồn từ tôn ty luận của Nho giáo. Nó tạo thành nhân cách luận của dân tộc. Một người theo Nho giáo chỉ là theo trong văn chương.
Theo cá nhân luận phương Tây như thế hệ chúng tôi cũng chỉ là theo trong công việc. Còn trong tâm thức, họ đều là những người thiết tha với minh triết dân gian.
Thực tình tôi không thấy ai chống lại minh triết này. Điều lạ lùng là ngay những nhà văn của Tự lực văn đoàn cũng không khác. Nhất Linh viết “Nho phong” ca ngợi lễ giáo xưa. Khái Hưng viết “Nửa chừng xuân” ca ngợi lòng tận tụy cho gia đình
Bản sắc văn hóa việt của người phụ nữ. Và mọi người khác, chê chỗ này lại khen chỗ khác và minh triết dân gian vẫn vượt lên khỏi mọi phê phán của họ.
Cho nên ta không ngạc nhiên khi suốt thời gian quân chủ có mâu thuẫn giữa Nho giáo với minh triết dân gian, có sự điều hòa nhưng không có sự vượt gộp. Nguyễn Trãi đã thử làm trong yêu cầu “Dám mong Bệ hạ rủ lỏng thương và chăn nuôi muôn dân khiến cho chốn thôn cùng xóm vắng không cố một tiếng hờn giận oán sầu, đó tức là giữ được cái gốc của nhạc”,nhưng đã thất bại. Nếu Đảng thực hiện được điều này ở nông thôn thì CNXH và uy tín của Đảng nhất định được bảo vệ ở nông thôn. Phải bảo vệ kỳ được ờnông thôn thì mói có biện tháp đổi mới thành thị, thoát khỏi bị động. Trong hoàn cảnh thế giới thay đổi nhanh như hiện nay, không ai có thể đưa ngay ra các biện pháp đổi mới thành thị mà không vấp váp.
Từ khóa tìm kiếm nhiều: giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc
